Według danych NFZ-u z 2019 roku, aż 10 mln dorosłych polaków zmaga się z nadciśnieniem tętniczym – liczba osób dotkniętych nadciśnieniem ma tendencję zwyżkową. Średnio co trzeci polak powyżej 65-go roku życia musi regularnie mierzyć ciśnienie krwi w domu [1]. Jeśli zastanawiasz się, jak mierzyć ciśnienie krwi prawidłowo, przeczytaj ten wpis w całości.
Na początek co nieco o nadciśnieniu tętniczym. Rozwojowi choroby sprzyjają otyłość i nieprawidłowa dieta z dużą ilością sodu. Najnowsze badania dowodzą, że niebagatelną rolę odgrywają również przewlekły stres oraz predyspozycje genetyczne.
Regularny pomiar ciśnienia tętniczego w domu jest istotny dla ustalenia rodzaju leczenia farmakologicznego. Nawet jeśli nadciśnienie nie jest na tyle duże, aby przyjmować tabletki obniżające ciśnienie krwi, codzienne pomiary pozwolą wyłapać moment, w którym prowadzenie zdrowego trybu życia już nie wystarcza, a wprowadzenie leków na nadciśnienie staje się koniecznością.
Pamiętaj – konsekwencją nieleczonego nadciśnienia tętniczego są choroby, które mogą odebrać sprawność na całe życie, takie jak m.in. udar mózgu i zawał serca.
Dalej dowiesz się kilku rzeczy praktycznych: na której ręce mierzyć ciśnienie i co zrobić, jeśli różnica ciśnień na obu rękach jest duża. Oprócz tego, jak dobrać i prawidłowo założyć mankiet ciśnieniomierza. Instrukcja krok po kroku, jak mierzyć ciśnienie krwi w domu. Będzie też trochę teorii.
Ciśnienie krwi – co to jest
Pojęcie ciśnienia krwi jest powszechnie znane wszystkim. Każdy z nas usłyszał je wielokrotnie… ale czy wiesz, czym tak naprawdę jest ciśnienie tętnicze krwi?
Wyobraź sobie, że pompujesz koło rowerowe. Wciskasz tłok pompki i widzisz, jak dętka napełnia się powietrzem. W czasie każdego takiego ruchu wtłaczane w dętkę powietrze wywiera nacisk na jej ścianki. Nacisk ten może być różny w zależności od Twojej kondycji i siły.
A teraz mała podmianka: ta pompka jest mięśniem sercowym, powietrze krwią, a dętka tętnicą.
Ciśnienie krwi to siła nacisku wywierana przez krew na ściany tętnic, kiedy nasze serce pracuje. Przy skurczu nacisk będzie zawsze większy, przy rozkurczu mniejszy. Na wartość ciśnienia ma wpływ bardzo wiele czynników, ale jeśli wyobraziłeś sobie pompowanie koła rowerowego, niektóre z nich nasuwają się same: dętka może być sparciała, za wąska, a pompka może mieć wadę techniczną. Stan naszych tętnic, serca i ogółem całego układu krążeniowego ma wpływ na wartość ciśnienia tętniczego. Inne będzie w spoczynku, a inne w trakcie aktywności fizycznej. Na ciśnienie ma wpływ styl życia, wiek, choroby i moment, w którym dokonujemy pomiaru – np. czy nie jesteśmy wtedy zdenerwowani, a może zaspani, gdy mierzymy od razu po przebudzeniu. Jedne czynniki obniżają, inne podwyższają wartości ciśnienia krwi.
Jak mierzyć ciśnienie krwi samodzielnie w domu – zasady doboru mankietu
Niezależnie od tego, czy używasz ciśnieniomierza elektronicznego czy ręcznego, musisz dobrać odpowiedni mankiet. Za mały i za ciasny mankiet zawyża wartość pomiaru, natomiast zbyt duży ją zaniża. Idealny mankiet to taki,w którym napełniająca się powietrzem poduszka gumowa wewnątrz mankietu obejmuje 80% obwodu ramienia i 2/3 jego długości.
Co zawyża pomiar ciśnienia tętniczego:
- Za wąski i za ciasny mankiet. Standardowe mankiety mają wymiary 12×26 cm. Jeśli Twoje ramię ma dość duży obwód (powyżej 33 cm), powinieneś zdecydować się na większy mankiet ponadstandardowy – najczęściej w rozmiarze 12×40 cm.
- Wykonywanie pomiaru od razu po wysiłku fizycznym, papierosie, spożyciu alkoholu, przy pełnym pęcherzu.
- Nieprawidłowe ułożenie kończyny – mierzenie poniżej linii serca może zawyżyć wartość ciśnienia tętniczego.
- Niekomfortowe warunki otoczenia, takie jak hałas i niewygodna pozycja bez podparcia pleców również mogą zawyżyć pomiar.
Jak mierzyć ciśnienie krwi ciśnieniomierzem automatycznym: krok po kroku
1. Zadbaj o to, aby pomieszczenie, w którym dokonasz pomiaru, było przygotowane. Cisza i spokój to Twoi sprzymierzeńcy.
2. Na ok. 30 minut przed pomiarem ciśnienia nie jedz, nie pal papierosów, nie wykonuj ćwiczeń. Najlepiej, jeśli się zrelaksujesz.
3. Usiądź wygodnie na krześle z oparciem i załóż mankiet tak, aby jego dolny brzeg był umiejscowiony ok. 2-3 cm nad zgięciem łokciowym.
4. Ułóż rękę na stole, aby znajdowała się na wysokości serca.
5. Aparat połóż w zasięgu wzroku i naciśnij start.
6. W trakcie pomiaru staraj się nie mówić i nie poruszać.
7. Zapisz wartość ciśnienia w swoim zeszycie monitorowania ciśnienia tętniczego. Nie zapomnij o dacie i godzinie.
8. Jeśli masz wątpliwości, co do wiarygodności pomiaru, odczekaj minimum kwadrans przed następnym. Nie ma sensu robić drugiego pomiaru ciśnienia kilka sekund po pierwszym – ten wynik nie będzie wiarygodny.
9. Staraj się mierzyć zawsze na tej samej ręce. W miarę możliwości nie wybieraj ręki dominującej.
10. Jeśli różnica ciśnień na obu rękach jest duża, do kolejnych pomiarów wybierz tę, na której ciśnienie jest wyższe i tego się trzymaj.
11. Jeśli jesteś po mastektomii lub masz przetokę do dializ albo niedowład jednej kończyny, do pomiarów wybierz drugą stronę.
Ciśnienie krwi: normy według międzynarodowych wytycznych ESC/ESH:
Według Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego /Leczenia Nadciśnienia Tętniczego wyróżniamy trzy stopnie nadciśnienia tętniczego. Stopień I czyli najłagodniejsze nadciśnienie jest wtedy, gdy ciśnienie skurczowe wynosi 140-159 mmHg i/lub rozkurczowe 90-99 mmHg.
Wartości, przy których można określić nadciśnienie tętnicze jako ciężkie (III stopień) to ponad 180 mmHg ciśnienia skurczowego i/lub 110 mmHg ciśnienia rozkurczowego.
ESC i ESH zwracają uwagę na zjawisko tzw. izolowanego nadciśnienia skurczowego, w którym ciśnienie skurczowe jest wysokie – powyżej 140 mmHG, a ciśnienie rozkurczowe <90 mmHg. Regularnie powtarzające się izolowane wysokie ciśnienie skurczowe dotyczy najczęściej osób w wieku podeszłym. Może mieć też związek z niedomykalnością zastawki aortalnej.
Skoro już wiesz, jak prawidłowo mierzyć ciśnienie krwi w domu, nie zwlekaj.
POWODZENIA!
Dowiedz się więcej:
[1] Nadciśnienie tętnicze. Raport NFZ 2019
